Vận dụng 7.17 trang 18, 19, 20 SBT Hóa 10 - Kết nối tri thức: Nguyên tố X nằm ở chu kì 3 của bảng tuần hoàn và M là nguyên tố s có electron lớp ngoài cùng là ns1...

Nguyên tố X nằm ở chu kì 3 của bảng tuần hoàn và M là nguyên tố s có electron lớp ngoài cùng là ns¹. X có công thức oxide ứng với hoá trị cao nhất là XO₃. Một hợp chất của M và X, trong đó M chiếm 58,97% về khối lượng, là một hoá chất công nghiệp quan trọng, được sử dụng trong sản xuất giấy Kraft, thuốc nhuộm, thuộc da, dầu mỏ, xử lý ô nhiễm kim loại nặng,…

a) Xác định công thức hoá học của hợp chất giữa M và X.

b) Viết công thức oxide ứng với hoá trị cao nhất và hydroxide tương ứng của M, của X và nêu tính acid - base của chúng.

Phương pháp giải :

Dựa vào

- Khi có cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử

+ TH1: các lớp trước đó đã được lấp đầy electron

+ TH2: trước lớp ngoài cùng vẫn có lớp chưa được lấp đầy electron (do có phân lớp d hoặc phân lớp f). Áp dụng với nguyên tử có cấu hình electron lớp ngoài cùng từ 4s trở lên

- Mối liên hệ giữa cấu hình electron và vị trí của nguyên tử trong bảng tuần hoàn:

+ Số lớp electron = số chu kì

+ Số electron lớp ngoài cùng = số nhóm (đối với các nguyên tố nhóm A)

+ Ô số thứ tự = điện tích hạt nhân = số proton = số electron

- Công thức oxide cao nhất và hợp chất khí với hydrogen của các nguyên tố từ IA đến VIIA

- Công thức thành phần phần trăm khối lượng của một nguyên tố trong hợp chất X_aY_b:

\(\% {m_X} = \frac{{a.{A_X}}}{{{A_{{X_a}{Y_b}}}}}.100\% = \frac{{a.{A_X}}}{{a.{A_X} + b.{A_Y}}}.100\% \)

Trong đó: + A_X là nguyên tử khối của nguyên tố X

+ A_Y là nguyên tử khối của nguyên tố Y

Lời giải chi tiết:

a) - Nguyên tố X nằm ở chu kì 3 của bảng tuần hoàn và X có công thức oxide ứng với hoá trị cao nhất là XO₃ => X thuộc chu kì 3, nhóm VIA ð X là sulfur (S)

- M là nguyên tố s có electron lớp ngoài cùng là ns¹ => M thuộc nhóm IA

=> Hợp chất của M và S có dạng: M₂S

- Có \(\% {m_M} = \frac{{2.{A_M}}}{{1.{A_S} + 2.{A_M}}}.100\% = \frac{{2.{A_M}}}{{1.32 + 2.{A_M}}}.100\% = 58,97\% \) => A_M = 23

=> M là sodium (Na)

b) - Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất và hydroxide tương ứng của M lần lượt là Na₂O, NaOH (NaOH là một base mạnh)

- Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất và hydroxide tương ứng của X lần lượt là SO₃, H₂SO₄ (H₂SO₄ là một acid mạnh)